Өсвөр залуу үеийнхэнд

Хэрэв та гадаадад болоод эх орондоо суралцах гэж байгаа бол уншаад үзэхэд илүүдэхгүй.

1. Та 10 жилээ төгсөж их сургуулийн босго алхаж байгаа бол таны өмнөх дүн болоод мэдлэгээс үл хамаараад та нар нэгэн гараанаас их сургууль амьдралынхаа үлдсэн хугацаанд хоолоо олж идэх өөрийн мэргэжил болоод төлөвшилөө олж авах гэж байна. Тиймээс та бүгд би энэ дээрээ муу гэж ямар нэгэн шалтаг тоочихгүйгээр /цаашид сайн суралцах чин хүсэлтэй хүүхдүүд/ зүгээр сонгосон мэргэжил буюу орж байгаа хичээлдээ анхаарч өөр юу ч бодохгүйгээр хичээх хэрэгтэй. Та зүгээр эхний нэг семистер өөр юунд ч санаа зовж, эсвэл бодохгүйгээр хичээгээд үзэхэд таны хичээсэн семистерийн дүн ямар байхыг мөн таны өөртөө итгэх итгэл ямар болсон байхыг та анзаарч цаашид хичээх урам зориг авах ба өөрөөрөө бахарах мөн иргэн тойрны хүмүүс таныг хүндэлж - наад зах нь анзаардаг болсоныг та мэдрэх болно. 

2. Та бакалавараа төгсөөд ажил дээр гарах гэж байна уу. Мөн л та амьдралаа эхлэх гараан дээр үе тэнгийнхэнтэйгээ нэг гараан дээр нь байна. Үүнд таны бакалавараас олж авсан мэдлэг болоод ажлын туршлагаас үл хамаараад зөвхөн та ямар албан байгууллагад өөрийгөө хэр үнэлэн ямар албан тушаалд орж чадсанаас таны ирэх жилүүдэд үеийнхнээсээ хоцрох уу үгүй юу гэдэг шалтгаална. 

3. Та ямар ч албан байгууллагад, ямар ч ажлын гараанаас эхэлсэн бай гол нь тасралтгүй хичээн ажиллаж, хажуугаар нь өөрийгөө ажилтайгаа уялдуулан хөгжүүлж чадсанаас таны дараагийн 5 болоод 10 жилийн ирээдүй хамаарна. Энэ нь та менежер байх уу эсвэл өөрийн анх эхэлсэн албан тушаал дээрээ байх уу бүр муугаар бодоход энэ албан тушаал дээрээ байх уу үгүй юу гэдэг хамаарна. 

4. Дурлалын асуудал. Энэ ялангуяа 10  жилийн өсвөр насныхан болоод ер нь наснаас үл хамааран анх л энэ зүйлтэй тулгарч байгаа бүх хүмүүст хамгийн чухал асуудал нь байдаг. Анзаараад байхад яг л эд сурч боловсрох насан дээрээ байгаа нөхдүүд хайр дурлалдаа бүдэрсэнийхээ төлөө өөрийн ирээдүйг баллаж байна. Та бүтэлгүй дурлалтай учирсан бол тэр шаналалаа хамгийн цаад талын хугацаа 1 сарын дотор гуниж гутраад юу дуртайгаа хий. 1 сараас цааш одоо болсон гээд цааш алхах хэрэгтэй. Учир нь чамайг шаналж байна гээд цаг хугацаа зогсохгүй мөн боломжууд хүлээхгүй. Ялангуяа юм сурч ирээдүйн баталгаатай амьдралыг бий болгох мэдлэг боловсрол болоод өөрийгөө хөгжүүлэх хэзээ ч нөхөгдөхгүй цаг хугацааг зүгээр гансарч гашуудаж өнгөрөөж байгаагаа санах хэрэгтэй. Энэ зүйлээс болоод хичээлдээ муудаад гүйцэх боломжгүй болно гэдэг хатуу хэлэхэд утгагүй зүйл юм.

Магисрт сурсан нь /Монголд/

Өөр мэргэжлээр магистрт сурлаа. Энэ сэдвээр анх л сурч эхэлсэн эхний жилээ бичие гэж эхлүүлээд орхисон байсан драфаа үргэлжлүүлэн бичиж байна. Эргээд харахад бичих зүйл маань нэг их өөрчлөгдөөгүйг бодоход доорхи өгүүлэмжийг уншаад нэг зүйл бодогдох байх гэж найдъя.

Өөрт тохирох мэргэжлээрээ сурахаар болж МУИС-н нэгэн салбар сургуульд суралцаж байна. Хараад байхад магистрт суралцаж байгаа нөхдүүдийн сурах хүсэл нэг л өөрөө - хүний нүд хуурсан юм хийх хандлагатай, өөрийгөө хөгжүүлэхээс илүү зүгээр диплом өвөртлөх бодолтой хүмүүс их юм. 

Анх хичээлдээ явж эхэлэхэд энэ нь надад хамгийн хэцүү байлаа. Учир нь өөрснөө ойлгоё гэсэн хүсэлгүй, дээр нь хүн хуурах сонирхолтой тэрнийгээ байнга илэрхийлдэг нь таалагддаггүй байлаа. Тэгээд ярьж байгаа юм нь чи ангийхандаа тусалсангүй гэнэ. Уул нь үнэхээр ойлгохгүй байна яах уу гээд ирсэн бол өөр хэрэг хэлээд өгье гэсэн. За тэрч наад захын хэрэг гэж бодоход хамгийн аймар нь багшаас юм суръя гээд гүнзгийрүүлж асууж, заавар зөвлөмж авахаар чи даалгавар нэмж авлаа гээд бараг харц, үгээрээ хүн зодох дөхнө энэ нь иргээд ангид хамт олонтой байх гэсэн уур амьсгалыг эвдээд би л муу хүн болж таарч байгаа нь хамгийн хэцүү. Энэ залуусын сэтгэхүйг яаж өөрчлөх вэ? Бүгд биш ч хэсэг бүлэг нөхдүүд байна аа байна.

Эдгээр залуусыг насны ангилалаар нь аваад үзэхээр хамгийн амарханаар бялуу хүртэх сонирхолтой нөхдүүд дөнгөж бакалаварын ширээнээс холдоод нэг ч жил болоогүй хүмүүс байхын тэгээд голч дүн нь зарим нь 4.0 гэж байгаа бүүр гайхширлаа барахын. Нөгөө хэсэг нь бакалаврын ширээнээс бүр холдоод удсан хамаг юмаа холиод идсэн нөхдүүд гэхдээ тэдний дээрхээс ялгагдах онцлог нь ядаж хүн чанараа гээгүй 100% багшийг хуураад дүн авъя гэхгүй ядаж өөрснөө оролдож үзээд болохгүй болохоор нь хуурах аргыг сонгодог. Нэг их ялгаа байхгүй ч ядаж оролдож үзье гэсэн бодол тээдэг нь тэдний давуу тал юмдаа.

Нэг иймэрхүү л байдалтай Монголд магистрт суралцаж байна даа.

Монголд магистрт сурж байгаа нөхдүүд дипломоо яаж бичих вэ л гэж шаналахаас биш оролдож үзсэн хүн бараг ховор байна. Эндээс миний нэг анзаарсан зүйл гэвэл хүн зорилгоо яаж тодорхойлно яг тийм үр дүнд хүрдэг болохыг мэдэж авлаа. Учир нь миний гол зорилго диплом хэрхэн бичих вэ? биш энэ жил дипломын ажлаа судалгааны ажил гэдэг утгаар нь гадны сэтгүүлд хэрхэн нийтлүүлэх вэ? ингэхийн тулд бий судалгаагаа хугацаандаа хийж дуусгах ёстой гэж зорисон. Энэ нь яг дипломын хамгаалалт болоход миний диплом бэлэн харин зарим нэг нэмж хасах шүүмжийг засах нь хавьгүй амар бөгөөд яаруу сандруу хийж хальт мульт ойлгохгүй, хийж байгаа ажлаасаа илүү их ухаарал болоод өөрийгөө боловсруулах боломжийг олгосон гэж миний хувьд үзэж байна.